CARTA PACO BOYA e ACTE SUS ERA LEI D’ARAN
Planvoludi companhs e companhes,
Vos adreci aguesta naua carta entà dar-vos compde deth posicionament d’Unitat d’Aran deuant dera aprobacion dera naua Lei d’Aran e explicar-vos quin a estat eth desvolopament de tot aguest procès.
Aguest procès legislatiu comencèc en 2010 damb era entrèga, ath conselhèr de governacion dera Generalitat, deth tèxte pactat entre totes es fòrces politiques araneses. An passat des d’alavetz 5 ans e, finaument, eth passat dia 21 de gèr, s’aprovaue en Parlament era naua Lei de Règim Especiau d’Aran.
D’ua forma brèu vos resumisqui era nòsta posicion en aguest procès, en tot explicar-vos es punts de desacòrd que Unitat d’Aran auie deuant deth tèxte finau, abantes que siguesse votat en Parlament:
Es desacòrds d’UA se centrauen fonamentaument en aguesti tres aspèctes:
- Era denominacion dera lengua: Se pretenie cambiar era denominacion de “aranés” dera nòsta lengua, peth tèrme “occitan”. Hèt ath que mos oposam, sense qu’aquerò qüestione era unitat dera lengua.
- Eth besonh d’ua melhora en sistèma electorau, qu’a d’esdevier mès just e equitatitu qu’er actuau, e sus eth que non i auie acòrd.
- Eth besonh d’un sistèma financèr que balhe a Aran capacitat reau d’autogovèrn e sufisença economica tara gestion des sues competéncies.
(Actuament era Generalitat a retalhat era sua aportacion a 21.400.000 €, e nosati reclamam tornar a arribar as 30.000.000 € enes que se situaue era liquidacion deth Conselh en an 2011).
Dempús de diuèrses amassades, pendent es dies de Nadau e cap d’an, damb CDA, pactèrem dues esmendes transaccionaus, qu’an de hèr qu’enes pròplèu tres ans se negòcie eth sistèma electorau e de finançament, ja qu’ara non i auie acòrd, e resolerem, en darrèr moment, es nòstes discrepàncies damb eth preambul dera Lei. Atau donc, era nòsta indicacion de vòt ath PSC siguec era de votar a favor dera Lei, pr’amor que non voliem negar es auanci qu’aguesta Lei podie aportar ena definicion competenciau e juridica d’Aran.
Tot e atau, era nòsta posicion non ei de satisfaccion pr’amor qu’es ahèrs capdaus, e en especiau eth dera financiacion, an quedat pendents de futures negociacions que s’auran d’afrontar en situacion de feblesa, ja qu’era tramitacion s’a hèt de manèra precipitada, hèt que sonque s’explique pera voluntat d’obtier un rèdit electorau mès per interés d’auer ua bona Lei.
E entà acabar voleria manifestar-vos tanben era nòsta decepcion per çò que hè ara votacion dera disposicion transitòria segona, que didie exactament: “Aran en la Constitució espanyola: En el marc d’una modificació de la
Constitució espanyola, el Parlament ha de proposar el reconeixement de l’autonomia política d’Aran, dels seus drets històrics i de la seva singularitat.” Aguesta disposicion siguec votada en contra per ERC, PPC, e CIU, maugrat auer-la votat favorablement abantes.
Aguest vòt en contra mos semble ua grèu afrenta ath país per part d’aguesti partits, ja qu’ère ua oportunitat unica tà que Aran auesse ua plaça ena CE e que demòstre ua grèu ipocresia per part de quauqui partits catalans, que sonque mos vòlen reconéisher dejós dera sua tutela.
Entà parlar de tot açò e dar-vos toti es detalhs ath torn dera naua Lei, vos convocam entar acte dubèrt qu’amiaram a tèrme eth pròplèu deluns, 2 de hereuèr, tàs 19’00 ores, ena sedença d’Unitat d’Aran.
En tot demorar retrobar-vos en aguest acte, vos saludi coraument
Paco Boya
Secretari Generau